Nieuws

Er is steeds meer vraag naar elektriciteit. En om dat te kunnen leveren, worden extra kabels en leidingen aangelegd en elektriciteitsstations uitgebreid. In Overijssel wordt daar hard aan gewerkt.

Eerst nog even naar de harde realiteit; er is een grote file aan het ontstaan op het elektriciteitsnet. Netbeheer Nederland houdt een capaciteitskaart bij.

Op deze kaart wordt zichtbaar in welke gebieden nog aansluitingen kunnen worden gerealiseerd groter dan 3x80A, zowel als het gaat om afname als invoeding (bijvoorbeeld met eigen zonnepanelen).

Vrijwel heel Nederland is rood gekleurd. En waar dat nog niet het geval is, zal dat snel gebeuren, is de verwachting.

Aanvragen per station

Enexis publiceerde onlangs deze kaart, waarop alle stations in Overijssel te zien zijn. Het geeft aan hoe lang de wachtlijst is voor afname en teruglevering, om hoeveel MW dit gaat, wanneer er uitbreiding gepland is en voor hoeveel MW dit is.

Het laat zien dat voor heel veel stations geldt dat het nog lang kan duren voordat er uitbreiding komt, en dat deze uitbreiding nu al niet genoeg lijkt te zijn om de huidige wachtlijst weg te werken.

Het belang van bewustwording

74% van de bedrijven die binnen een jaar een verzwaring nodig hebben, denkt dat ze geen of hooguit in geringe mate last zullen krijgen van de capaciteitsproblemen op het net. Dat blijkt uit een onderzoek van Enexis. In werkelijkheid kan het voor veel van hen wel vijf tot tien jaar duren tot ze een nieuwe of zwaardere aansluiting krijgen.

In het afgelopen jaar was de totale wachtlijst voor de afname van elektriciteit ongeveer 3 Gigawatt (3 miljoen kilowatt) bij Enexis. Er werd voor bijna 1,3 Gigawatt bijgebouwd. “Alsof je hard aan het fietsen bent, maar het peloton haalt je alsnog in”, zei CEO Rutger van der Leeuw onlangs in een interview met Energeia.

Minder verbruiken en beter benutten
Om als bedrijf toch te kunnen uitbreiden of woonwijken in knelgebieden te kunnen aansluiten, moet verder gezocht worden aan het vergroten van de capaciteit op het net alleen. Inzet op het besparen van energie, door bedrijfsprocessen te finetunen of bijvoorbeeld warmte terug te winnen, zijn bekende voorbeelden die tientallen procenten besparing op kunnen leveren. Ook gaan steeds meer bedrijven hun verbruik met elkaar delen en pieken afvangen. Ook zo ontstaat ook ruimte.

Het elektriciteitsnetwerk in Nederland
Tegelijkertijd wordt alles in het werk gesteld om het net uit te breiden. We kennen in Nederland de hoogspanningsverbindingen van 110 kV tot 380 kV. Dit netwerk wordt beheerd door Tennet. Via schakelstations wordt dit hoogspanningsnet verbonden aan het regionale netwerk. In Overijssel staat Enexis daarvoor aan de lat. Het regionale distributienetwerk transporteert elektriciteit vanaf de transformatorstations naar gebieden en industriële en commerciële klanten. Dit netwerk bestaat uit middenspanningslijnen en -kabels (meestal 10 kV tot 50 kV) en laagspanningslijnen (230 V en 400 V) die elektriciteit naar huizen en kleinere bedrijven transporteren.

Uitbreidingen hoogspanningsnet

Tennet geeft een overzicht van alle geplande uitbreidingen op het hoogspanningsnet.

Onder de naam ‘Drents Overijsselse Netversterking’ (DON)  versterkt TenneT, samen met de regionale netbeheerders Enexis Netbeheer en Rendo, het elektriciteitsnetwerk in Noordwest-Overijssel en Zuidwest-Drenthe. Voor Overijssel is dit het grootste en belangrijkste project, met kabeltracés van Steenwijk naar Meppel en Zwolle. De provincie Overijssel is het gevoegd gezag voor de kabeltracés. Dat betekent dat wij de vergunningaanvragen behandelen.

Naast de kabels wordt gewerkt aan de uitbreiding van hoogspanningsstations. Tussen 2024 en 2027 worden de stations gebouwd en tussen 2029-2031 moet de volledige netversterking zijn afgerond.

Diemen, Lelystad, Ens, Vierverlaten
Een ander groot infraproject is de nieuwe 380 kV-hoogspanningsverbinding tussen Diemen, Lelystad en Ens en tussen Ens en Vierverlaten (Groningen). Het tracé kan voor een klein deel door Overijssel lopen. Op dit moment wordt gewerkt aan voorkeurstracés. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en TenneT staan hiervoor aan de lat. Het moet ongeveer in 2030 gerealiseerd zijn.

Wat komt er bij kijken?

Evert de Zoeten is namens Nieuwe Energie Overijssel betrokken bij veel van deze projecten. “Het gaat om grote ruimtelijke ingrepen en daarom zijn de doorlooptijden ook vrij lang, tussen de 5 en 8 jaar”, zegt hij. Voor de kabeltracés geldt dat de provincie Overijssel de vergunningen afgeeft en er op toe ziet dat keuzes goed onderbouwd zijn en mensen inspraak hebben.

“Je hebt met technische vraagstukken te maken. Denk aan boringen onder wegen door of leidingen over het water. Met grondzaken; de leidingen en kabels komen over heel veel percelen en je hebt dus met heel veel grondeigenaren te maken. Bij het kiezen van een tracé wordt zorgvuldig gekeken naar impact op natuur, landschap, wonen en andere ontwikkelingen die gepland zijn. In dit proces worden onder andere een voorkeursbesluit en een milieu-effect-rapportage gepubliceerd. Dat geeft iedereen meer dan eens de kans op inspraak.”

En dan nog de realisatie zelf: daarvoor moet je veel mensen, maar ook veel materialen beschikbaar hebben. “De plannen die er nu allemaal liggen zijn enorm groot; dat heb je morgen niet voor handen, ook al zou je willen.”