Nieuws

In Nederland wordt gewerkt aan een waterstofnetwerk. In 2030 moeten alle grote industrieclusters in Nederland verbonden zijn. De ontwikkeling van het netwerk van Groningen tot aan Ommen is in volle gang: de omgeving kan inmiddels reageren op het onderzoeksplan voor Waterstofnetwerk Drenthe Overijssel.

Ongeveer 25% van de CO₂-uitstoot in Nederland komt van de industrie. Dit percentage kan omlaag door bijvoorbeeld processen in de industrie elektrisch te maken. Waar elektrificatie niet mogelijk is, kan een CO₂-vrij gas de uitstoot verlagen. Bijvoorbeeld waterstof. De industrie kan waterstof inzetten als grond- en brandstof. Maar dan moet waterstof wel beschikbaar zijn voor de industrie. Daarom is een waterstofnetwerk in Nederland nodig. Hiermee kan waterstof worden vervoerd door het land, zodat vraag en aanbod met elkaar zijn verbonden.

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en Hynetwork Services (100% dochteronderneming van Gasunie) zijn van plan dit landelijk waterstofnetwerk aan te leggen. Dat gebeurt in fases. Onderdeel hiervan is het waterstofnetwerk in Drenthe en Overijssel, dat per 2027 gerealiseerd moet zijn. Het loopt vanuit het noorden tot aan Ommen.

In Drenthe en Overijssel kunnen op veel plekken bestaande aardgasleidingen worden hergebruikt voor het transport van waterstof. Voor bepaalde delen van het waterstofnetwerk is het niet mogelijk om bestaande leidingen te gebruiken. Daar worden nieuwe leidingen gelegd.

Wat kunnen we in Overijssel met dit netwerk?
Ariën Smit is procestechnicus en projectleider bij Nieuwe Energie Overijssel. “Een groot deel van dit hoofdnetwerk loopt door Overijssel en dat biedt kansen. Uiteindelijk komt er een regionaal netwerk dat aansluit op dit hoofdnetwerk. Provincies verkennen samen met het ministerie van EZK de mogelijkheden. Daar praten we natuurlijk over mee.”

“In Overijssel hebben we heel wat bedrijven met een grote energievraag. Bedrijven met 1 miljoen m3 aardgasverbruik of meer dan 10GWh elektriciteitsverbruik moeten een transitieplan maken, waarin duidelijk wordt hoe zij van het gas af gaan en processen duurzaam gaan doen. Waterstof is één van de mogelijkheden en een aftakking van dit hoofdnetwerk is een mogelijkheid om aan de vraag te voldoen.”

De uitdaging is om de aftakkingen naar de meest strategische plekken in Overijssel te brengen, want een waterstofnetwerk tot op iedere hoek van de straat zal er, alleen al vanwege de kosten, niet komen. “Wat we daarom doen is kijken waar clusters van bedrijven zitten die waterstof echt nodig hebben om duurzaam te worden. Maar we kijken naar meer zaken, bijvoorbeeld de ruimte op het elektriciteitsnet. Waar zijn op dat vlak knelpunten, en kan je met een waterstofaansluiting het elektriciteitsnet ontzien.”

Provincie Overijssel werkt in 2024 aan de Energievisie, waar dit soort infrastructurele keuzes onderbouwd gaan worden. “We gaan naar een heel nieuwe infrastructuur, maar komen van het bestaande. Met zo’n visie voorkomen we dat iedereen op elkaar wacht.”

Andere manieren van inzetten van waterstof
Niet iedereen zal uiteindelijk aan een waterstofnetwerk kunnen worden aangesloten, maar dat betekent niet dat voor die bedrijven waterstof geen optie kan zijn. De realisatie van een waterstofhub in Zwolle is daar een voorbeeld van.

Daar werkt men aan waterzuivering met pure zuurstof in plaats van beluchting wat veel energie kost. Daarvoor wordt een elektrolyser aangesloten die draait op de windmolens en zonnepanelen in de buurt. Het apparaat zet water met elektriciteit om in waterstof, warmte en zuurstof. De waterstof kan door bedrijven in de omgeving worden gebruikt.

“In dit soort initiatieven zie je dat je op een slimme manier veel energievragen aan elkaar kunt knopen. In het geval van de waterzuivering is waterstof één van de drie producten die zorgen voor energie én verdienvermogen. Je ziet dan dat zo’n project vaart krijgt, omdat de businesscase sneller is rond te maken.”

Ook kan waterstof als opslagmedium dienen voor teveel opgewekte elektriciteit van bijvoorbeeld zonne-energie, geeft Smit aan. “Dit soort lokale initiatieven zijn heel veelbelovend. Hoe verder je met een waterstofaansluiting van het hoofdnet zit, hoe hoger de kosten. Op een gegeven moment zijn die te hoog. Met lokale, creatieve initiatieven kan je juist veel problemen oplossen, zoals overcapaciteit uit opwek benutten en het elektriciteitsnet ontlasten.”

Onderzoeksplan ter inzage

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Hynetwork Services werken verder aan het waterstofnetwerk Drenthe Overijssel. Het onderzoeksplan ligt nu ter inzage.

Vanaf 19 januari tot en met 29 februari kan iedereen reageren op het onderzoeksplan (de concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau). In het onderzoeksplan staat wat er tot in welk detail wordt onderzocht en hoe dat wordt gedaan.

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland organiseert twee inloopbijeenkomsten. Aanmelding vooraf is niet nodig.

De bijeenkomsten zijn op:
Op 6 februari van 19:00 tot 21:00 uur in d’Oale Turfstee in Oranjedorp
Op 7 februari van 19:00 tot 21:00 uur in MFC De Opsteker in Nieuwlande

Meer informatie over het waterstofnetwerk is te vinden op www.rvo.nl.waterstofnetwerk-do of Uitrolplan › Hynetwork Services.