7 oktober 2022
Smart Energy Hubs als basis voor het energiesysteem van de toekomst
Door bedrijventerreinen te benutten als Smart Energy Hub (SEH) kan dit leiden tot een besparing van een kwart van de CO2-uitstoot en 330 miljoen euro aan investeringen in het elektriciteitsnet. In Oost-Nederland lenen ongeveer 50 bedrijventerreinen zich voor een Smart Energy hub-aanpak. Dat blijkt uit onderzoek uitgevoerd door Royal HaskoningDHV in opdracht van provincie Gelderland, Provincie Overijssel en Oost NL. Daarmee bieden ze een oplossing voor de volle elektriciteitsnetten die ontstaan door de toename van de productie van duurzame energie.
De elektriciteitsnetten zitten op steeds meer plekken vol, waardoor er geen capaciteit meer is om nieuwe duurzame energie-installaties aan te sluiten. Bestaande bedrijven kunnen hierdoor niet uitbreiden of verduurzamen en nieuwe bedrijven kunnen zich niet vestigen. De beste locatie voor een Smart Energy hub is daar waar grootschalige energievraag en -aanbod bij elkaar komen, zoals een bedrijventerrein of een cluster van bedrijven(terreinen). Op dit moment telt Oost-Nederland tien hubs waaronder Hessenpoort in Zwolle en InnoFase in Duiven.
Smart Energy Hubs maken optimaal gebruik van lokale duurzame energie en zorgen voor slimme regie over de opwek, de opslag en het verbruik. Een lokaal netwerk koppelt opwek direct aan gebruik, waardoor het hoofdnet wordt ontzien. Deze lokale uitwisseling voorkomt dat het elektriciteitsnet wordt overbelast. Daarnaast legt een decentrale oplossing de basis voor een duurzame energievoorziening voor bedrijven, vervoer en de gebouwde omgeving – zonder dat daarvoor extra netaansluitingen of netverzwaringen nodig zijn.
Besparing van 330 miljoen euro
Verspreid over de provincies Gelderland en Overijssel komen op basis van factoren als omvang en type bedrijven ongeveer 50 bedrijventerreinen of clusters van bedrijventerreinen in aanmerking voor een SEH-aanpak. Ook blijkt uit onderzoek dat rondom 39 grote bedrijven in bijvoorbeeld de grof keramiek, levensmiddelen- en papier/karton industrie SEH’s mogelijk zijn. Bij opschaling van SEH’s in Oost-Nederland gaat het volgens het onderzoek dan om gemiddeld € 330 miljoen aan besparing van kosten die anders nodig waren om het elektriciteitsnet te verzwaren.
CO2-reductie van 25%
De productie van zonne-, wind- en andere duurzame energie neemt al jaren toe. Het weer is onvoorspelbaar, want het waait niet altijd even hard en de zon schijnt alleen overdag. Een gevolg daarvan is dat ons energiesysteem uit balans raakt. Door zon en wind efficiënt in te passen kan in Oost-Nederland 20 tot 25% bespaard worden op CO2-uitstoot. Om dit te bereiken is het van belang dat de bijdrage van de SEH’s wordt meegenomen in het integraal programmeren van de netinfrastructuur. Interactie met netbeheerders en het maken van verkennende SEH-ontwerpen is daarbij cruciaal. Uit het onderzoek blijkt dat de SEH’s 35 tot 50% van totale RES (Regionale Energie Strategie) ambitie Oost-Nederland kunnen realiseren. “Hubs zorgen voor een energiesysteem in balans zodat lokaal op ieder moment voldoende duurzame energie in de vorm van elektriciteit, warmte, koude en/of waterstof beschikbaar is. Het versnellen van de energietransitie vraagt om dit soort slimme oplossingen”, zegt Jan van der Meer, gedeputeerde klimaat en energie bij de provincie Gelderland.
Meerwaarde Smart Energy Hubs
“De impact van SEH is vooral op de lange termijn. Dit in combinatie met de ontwikkeling van warmtenetten en de waterstofinfrastructuur. Door nu aan de slag te gaan kunnen we rond 2030 op grote schaal Smart Energy Hubs mogelijk maken,” zegt Tijs de Bree, gedeputeerde Energie bij de provincie Overijssel. “Wij ondersteunen de Smart Energy Hubs om het concept door te blijven ontwikkelen. Voor nu zijn SEH’s het enige antwoord op de vraag hoe we de enorme belasting op het elektriciteitsnet kunnen verlagen”, aldus gedeputeerde Tijs de Bree. “Wij zien het dan ook als een belangrijke taak om SEH-initiatieven te adviseren.”
Onderzoek en versnellingsprogramma
In Oost-Nederland hebben verschillende partijen de handen in elkaar geslagen om de ontwikkeling van Smart Energy Hubs in gang te zetten en te versnellen. Daarvoor is een programma ontwikkeld om in Overijssel en Gelderland in eerste instantie 10 Smart Energy Hubs te realiseren, kennis en ervaring op te doen en van elkaar te leren. Acht van die hubs zijn in het onderzoek van Royal HaskoningDHV meegenomen. Doel van het onderzoek was de meerwaarde van de SEH’s in kaart te brengen. “Met dit onderzoek in de hand kunnen we verdere stappen zetten in de uitrol van Smart Energy Hubs in Oost-Nederland. Het onderzoek is een goede onderbouwing om door te pakken en ook landelijk meer hubs te ontwikkelen. Oost-Nederland heeft met de hubs alles in huis om Nederland en Europa te helpen bij de energietransitie. Dan werken we echt samen aan een leefbare toekomst met innovaties in klimaat neutrale energie”, besluit Wendy de Jong, algemeen directeur bij Oost NL.
Meer over Smart Energy Hubs lees je op onze Themapagina. Het onderzoek download je via de website van OostNL.