Nieuws

Praktisch warmlopen: De energietransitie in perspectief

Praktijkgericht onderzoek dichterbij brengen

Vanaf oktober 2019 werkt Jeike Wallinga als lector Energietransitie bij Windesheim. Met haar lectoraat weet ze praktijkgericht onderzoek dichterbij alle partners en stakeholders te brengen. Windesheim maakt deel uit van het cluster Innovatie binnen Nieuwe Energie Overijssel en denkt in veel vraagstukken enthousiast mee als lid van het team. Op 16 september gaat Jeike haar ambt officieel aanvaarden tijdens haar Lectorale rede “Praktisch warmlopen”. Hét moment voor de lector om de hoofdpunten uit te dragen en te vertellen wat de plannen binnen het lectoraat Energietransitie zijn.

Vijf vragen aan Jeike

In aanloop naar haar rede stelden we Jeike vijf vragen. Hiermee lichten we al een klein tipje van de sluier op. Ben je nieuwsgierig wat het lectoraat nog meer kan bieden, sluit dan online aan bij het officiële moment via de link onderaan het artikel!

Waarom leg je met je lectoraat de focus op de praktijk voor de uitvoering van de energietransitie?

Ten eerste omdat we het lectoraat Energietransitie van Hogeschool Windesheim zijn. Een belangrijke doelstelling van het lectoraat is om voldoende hbo-studenten bij de energietransitie te betrekken, zodat zij de energietransitie in de praktijk kunnen doorvoeren. Om dat te doen is het belangrijk om praktijkgericht onderzoek te doen: die praktische insteek past het best bij ons.

Ten tweede is er ontzettend veel bekend. Er zijn heel veel studies gedaan en aanpakken ontwikkeld én er zijn mogelijkheden om aan de slag te gaan met de energietransitie. Toch lijken we soms lamgeslagen met zijn allen. Door in de praktijk aan de slag te gaan willen we laten zien dat het wél kan. Het is niet alleen noodzakelijk maar ook leuk om met de energietransitie aan de slag te gaan!

Waar leg je voor je ambities de stip op de horizon?

Ik focus op 2035. Als de uitstoot van broeikasgassen, waarvan CO₂ de belangrijkste is, nog 7 jaar op het niveau zou blijven van 2019, dan kunnen we de doelstelling van Parijs om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 °C, al niet meer halen. We moeten daarom de komende jaren heel veel energie besparen, en dat kan ook. En als je die lijn doortrekt, van elk jaar energie besparen in combinatie met wat er aan energie is slim inzetten en steeds meer duurzaam opwekken, dan is 2035 een goed richtpunt dat hoort bij 1,5 °C.

Waarmee wil jij het verschil maken voor de energietransitie?

Het verschil maken we door vragen uit de praktijk te halen. Van gemeenten in Overijssel, van bedrijven en organisaties in de regio Zwolle. Die vraagstukken pakken we op met de betrokkenen uit de praktijk en met studenten en onderzoekers van Windesheim. Dat doen we met een gedegen onderzoeksaanpak. Zo leren we van elkaar en met elkaar en zorgen dat de resultaten bruikbaar zijn voor de praktijk van de betrokken partners. Ook zorgen we ervoor dat we resultaten delen met anderen die hetzelfde tegenkomen, zodat zij dit ook kunnen gebruiken.

Inhoudelijke kiezen we voor een technische systeembenadering. Dat betekent dat we kijken naar oplossingen die op lange termijn zinvol zijn en wat daarvoor nu stappen zijn waar je geen spijt van krijgt. Belangrijk daarbij is dat de verschillende technische disciplines zoals bouwkunde, werktuigbouwkunde, elektrotechniek en ict samenwerken: als je bij een renovatie de aanpassingen aan het gebouw en de installatie samen ontwerpt en ook samen bouwt, dan kun je meer kwaliteit leveren terwijl het uiteindelijk minder geld kost. Meer denken en doen vanuit systemen en in ketens kan de energietransitie echt versnellen.

Binnen Nieuwe Energie Overijssel ben je actief in het cluster Innovatie. Denk je dat innovatie de sleutel tot versnelling is?

Het risico van innovatie is dat het vooruitzicht van betere oplossingen in de toekomst maakt dat we nu te weinig doen. En het lastige met innovatie is dat je niet weet wanneer het gaat lukken: als we precies wisten hoe het moest, dan hadden we het wel al gedaan.

Er zijn bijvoorbeeld veel mogelijkheden om energie te besparen die een paar jaar geleden nog innovatief waren en nu economisch hartstikke rendabel zijn. Innovatie in het kader van de energietransitie is alleen succesvol als het ook leidt tot grootschalige implementatie. En als het toepassen van innovatie een substantiële bijdrage levert aan minder uitstoot van broeikasgassen.

Dus ja, innovatie maakt zeker verschil en bovendien is het geweldig interessant om met studenten en onderzoekers vanuit het lectoraat daaraan bij te dragen. Als we er daarnaast erin slagen om beschikbare innovaties meer te gaan gebruiken, dan maken we een nog groter verschil.

Wat zou voor jou een ‘game-changer’ in de energietransitie zijn?

Ik zou het fantastisch vinden als we veel makkelijker konden inzien welke impact ons eigen handelen heeft op broeikasgasuitstoot. We kunnen met zijn allen erg ons best doen met praktijkgericht onderzoek voor energietransitie, maar als we parallel daaraan onze manier van leven niet ter discussie durven te stellen, dan komen we er niet op tijd. Je kunt daarbij denken aan verre reizen, nieuwe spullen en dierlijke eiwitten (vlees, zuivel). Samen zorgt dat consumptiepatroon bij de meeste Overijsselaren (en Nederlanders) voor veel meer CO₂-uitstoot dan het aardgasgebruik in onze woningen waar we het vaak over hebben.

Lectorale rede online volgen?

De lectorale rede is via een online stream te bekijken op 16 september van 15.00 – 16.30 uur. Aanmelden is niet nodig. De link is al beschikbaar: klik hier om naar de livestream te gaan. Kijk hier voor het programma.