23 maart 2020
Warmte uit aardgas of uit biomassa?
Klimaatimpact over de keten en effecten op luchtkwaliteit vergeleken voor warmtelevering aan industrie en bebouwde omgeving
In opdracht van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) heeft het ingenieursbureau Royal HaskoningDHV onafhankelijk onderzoek uitgevoerd naar de ‘Klimaatimpact over de keten en effecten op luchtkwaliteit vergeleken voor warmtelevering aan industrie en bebouwde omgeving’. Hieruit blijkt dat houtige biomassa 70 tot ruim 90 procent klimaatvriendelijker is dan aardgas. Het onderzoek vergeleek de emissies van houtige biomassa en van aardgas. In beide gevallen werd de broeikasgasemissie van de hele keten bekeken: van bos of gaswinning tot en met de levering van warmte aan huizen en industrie.
Feiten en cijfers
Houtige biomassa, afkomstig uit binnen- en buitenland, wordt in toenemende mate gebruikt als brandstof voor warmte. Er is maatschappelijke discussie over verschillende aspecten van deze keten. Het is van belang dat de discussie precies gevoerd wordt, met oog voor de verschillende stappen in de keten, verschillende herkomstlanden en diverse issues, waaronder CO2-reductie, uitstoot van stikstofverbindingen en van fijnstof. Ook is een goede vergelijking met aardgas als alternatief waardevol, ook bezien vanuit de hele keten en afkomstig uit diverse landen. Het onderzoek levert feiten en cijfers, die de kwaliteit van de maatschappelijke discussie over houtige biomassa kunnen helpen verhogen en de nuance kunnen vergroten.
Milieukosten
“Het onderzoek laat zien dat biomassa een belangrijke bijdrage levert aan het tegengaan van klimaatverandering. Het gebruik van aardgas moet omlaag, zeker nu aardgas in toenemende mate wordt geïmporteerd en vervuilender is. Biomassa vervult daarbij een functie waar nog weinig alternatieven voor zijn. Daarom is duurzaam geproduceerde biomassa een belangrijk onderdeel van de energietransitie,” zegt Olof van der Gaag, directeur NVDE.
Bij warmteproductie uit biomassa komen gemiddeld meer verzurende en vermestende verbindingen en fijnstof vrij dan bij aardgas. Om de effecten door emissies van broeikasgassen en schadelijke stoffen onderling te vergelijken zijn beide omgerekend in milieukosten. Hieruit blijkt dat per saldo de totale milieuschadekosten bij de biomassaketens ruimschoots lager liggen dan bij de gasketens. De maatschappelijke winst van CO2-reductie is dus beduidend groter dan de schade van andere stoffen. De NVDE wil inzetten op de technische mogelijkheden die er volgens het onderzoeksrapport zijn om de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen verder te verminderen. Dan hoeft er niet of nauwelijks extra emissie van stikstofverbindingen en fijnstof op te treden.
Onderzoek
Royal HaskoningDHV geeft in haar rapport inzage in de vele aspecten van inzet van biomassa. Op verzoek van de NVDE is er een vergelijking uitgevoerd tussen warmteproductie op basis van houtige biomassa en op basis van aardgas. De vergelijking is uitgevoerd voor twee situaties:
◼ Bij het aardgasvrij maken van woningen middels een warmtenet gevoed met warmte uit een biomassaketel;
◼ En bij het vervangen van aardgas voor hoge-temperatuur warmteproductie voor industriële processen.
In beide situaties c.q. vergelijkingen is voor de gehele keten – vanaf beheerd bos of gaswinning tot en met warmteproductie – per geproduceerde eenheid warmte een vergelijking gemaakt tussen warmteproductie op basis van biomassabrandstoffen en op basis van aardgas voor:
◼ De emissies van broeikasgassen (CO2, CH4, N2O);
◼ De emissies van verzurende en vermestende stikstofverbindingen (NOx, NH3).
De uitwerking van het onderzoek is te lezen in het document Warmte uit aardgas of uit biomassa?
Meer weten?
Regelmatig worden er vragen gesteld over de inzet en beschikbaarheid van biomassa. Het programma Nieuwe Energie Overijssel ondersteunt daarom een speciale taskforce duurzaamheid op dit gebied. Deze taskforce is een initiatief van kernpartner Bio-energiecluster Oost-Nederland in samenwerking met Natuur & Milieu Overijssel en Staatsbosbeheer. Experts helpen met het zoeken van antwoorden op lastige duurzaamheidskwesties die spelen binnen gemeenten. Kijk ook eens naar de ‘Vaak gestelde vragen’, die de taskforce inmiddels verzameld heeft en waar vraag en antwoord gebundeld zijn.
Voor een afspraak, kan een gemeente contact opnemen met Frans Feil, coördinator van BEON, via coordinator@bioenergieclusteroostnederland.nl.