Kennisartikelen

Het supportteam van Nieuwe Energie Overijssel deelt de actuele inzichten en inspirerende ervaringen van koplopers in de energietransitie tijdens Lunchen met Nieuwe energie. Op 9 maart vertelde André Simonse, van infraspecialist Firan, over vernieuwende concepten om lokale duurzame energie slim te benutten voor bedrijventerreinen en industriegebieden.

Lokale elektriciteit inzetten voor de (verdere) verduurzaming of groei van een bedrijventerrein, industriegebied of grootschalige laadvoorziening? Een project met zon- en windenergie opstarten of uitbreiden, zelfs in een regio met (dreigende) netcongestie? Decentrale infra-oplossingen, zoals cable pooling en energy hubs, leggen slimme verbindingen tussen de opwek, de opslag en het verbruik van duurzame energie. Daardoor ontstaat ruimte voor nieuwe projecten met duurzame energie zonder dat daarvoor een extra netaansluiting of een netverzwaring nodig is.

“Duurzame energie toegankelijk maken voor iedereen, dat is de missie van Firan én de uitdaging waar we in Nederland allemaal voor staan. Wat zijn de manieren om lokale duurzame energie toe te passen als dat vanwege netcongestie niet mogelijk is via het gereguleerde elektriciteitsnet?”, zei André Simonse, senior business developer van infra-specialist Firan, bij de aftrap van zijn presentatie.

Als de specialist in infra voor nieuwe energie van Alliander ontwikkelt, realiseert en exploiteert Firan energie-infrastructuren voor warmte, waterstof en elektriciteit die klaar zijn voor de wereld van vandaag en morgen. In zijn presentatie gaf Simonse een toelichting op de relevantie van decentrale netaansluitingen, een doorkijkje naar de actuele praktijk, en een overzicht van de stappen naar succesvolle projecten met energy hubs.

Energy hubs: efficiënt, futureproof en een gezonde businesscase

Decentrale energienetwerken leveren een belangrijke bijdrage aan bedrijventerreinen, industriegebieden, truckparkings en andere locaties met een grote en complexe energievraag die werken aan verdere verduurzaming. Bij cable pooling worden nabijgelegen wind- en zonneparken onderling verbonden via één netaansluiting. Energy hubs ontsluiten het potentieel van verschillende soorten lokaal opgewekte duurzame energie en koppelen de producenten direct aan de afnemers. Dat betekent onder andere dat grootzakelijke gebruikers, zoals de (toekomstige) ondernemers op bedrijventerreinen en industriegebieden, een wachtrij voor een nieuwe netaansluiting – en daarmee een rem op de verdere ontwikkeling en verduurzaming van de business – voorkomen.

Simonse vertelde in zijn presentatie voor Nieuwe Energie Overijssel over aandachtspunten bij de ontwikkeling van energy hubs. Welke stappen zijn nodig voor het ontwerp, de realisatie en het beheer van een energy hub? Welke technische, juridische, organisatorische en financiële aspecten spelen er? Wat zijn de goede voorbeelden uit de praktijk? Simonse: “Een energy hub is een verzameling van deeloplossingen om opwek, opslag en gebruik van duurzame energie slim te combineren.* Efficiënt, futureproof en met een gezonde businesscase. Een slim energiemanagementsysteem, zoals het Grid Control Platform van Firan, koppelt de verschillende concepten tot een lokaal energiesysteem.”

Regie over lokale energie

Veel bedrijventerreinen en industriegebieden hebben momenteel te maken met (dreigende) netcongestie, terwijl de vraag naar lokale duurzame energie voor bijvoorbeeld elektrisch vervoer toeneemt. Energy hubs zijn een antwoord op deze uitdagingen, en geven de deelnemers regie over de energiestromen. “Een decentraal energienetwerk maakt het mogelijk om lokaal energie op te wekken en overschotten landelijk te verhandelen, om collectieve oplossingen te vinden voor batterij-opslag en conversie, en om maximale waarde te creëren voor overproductie. Voor de businesscase is deelname van verschillende ondernemingen en partijen nodig: samen zorg je er dan voor dat er bijvoorbeeld uitbreiding van een bedrijventerrein mogelijk wordt, of dat er meer lokale groene stroom wordt ingezet voor elektrificatie van het vervoer, de verlichting en de installaties in het gebied.”

De ervaringen en tips uit de praktijk

Simonse noemde het initiatief tot een energy hub voor A1 Bedrijvenpark in Deventer als inspirerend voorbeeld uit de praktijk. De resultaten van de pilot worden toepasbaar gemaakt voor duurzame initiatieven op andere locaties in de provincies Overijssel en Gelderland. “De eerste ervaringen leren dat het belangrijk is om transparant te zijn over de rollen van de verschillende publieke en private partijen. Wie gaat het netwerk realiseren, wie gaat de energie balanceren, wie gaat overschotten verhandelen? Een gedeelde ambitie geeft een impuls aan een gezamenlijke aanpak. Een gemeente is vaak in een vroeg stadium een aanjager, maar in latere fasen ligt er steeds op het bord van private partijen zoals ondernemingen op bedrijventerreinen en energieproducenten.”

Met slimme tooling, zoals het Grid Control Platform voor de balancering van lokale energiestromen, en praktische handreikingen, zoals de checklist voor cable pooling en het stappenplan voor energy hubs, ondersteunt Firan de diverse spelers in de energietransitie – zoals ontwikkelaars van zon- en windparken, gemeenten, provincies, netbeheerders, waterschappen, en ondernemers op bedrijventerreinen en industriegebieden – om vernieuwende initiatieven met duurzame energie tot een succes te maken. Simonse concludeert: “Er is een groeiende awareness dat decentrale oplossingen zoals energy hubs een belangrijk onderdeel zijn van een duurzame toekomst waarin een rol is voor het gereguleerde elektriciteitsnet én voor slimme lokale energiesystemen. Met de combinatie van warmte, waterstof en elektriciteit worden de mogelijkheden voor lokale duurzame energievoorzieningen nog eens extra vergroot.”