16 november 2020
Wat betekent de 8-jaarstermijn tot einde aardgaslevering in wijkuitvoeringsplan (WUP)?
In het Klimaatakkoord staat de volgende passage: “De gemeente bepaalt in samenspraak met de betrokken stakeholders op welke datum daadwerkelijk de toelevering van aardgas wordt beëindigd en legt dit vast in het uitvoeringsplan op wijkniveau. Bij het vaststellen van de termijn worden gemeenten geacht zorgvuldig rekening te houden met in ieder geval voldoende tijd benodigd voor investeringsplannen van onder andere netbeheerders en gebouweigenaren, waaronder woningcorporaties en relevante instellingen, maar uiterlijk 8 jaar voor de einddatum van het aardgas. Uiterlijk in 2022 wordt – onder andere op basis van ervaringen in het Programma Aardgasvrije Wijken – bepaald of 8 jaar inderdaad de beste termijn is”.
Hoe gaan gemeenten om met deze 8-jaarstermijn?
De 8–jaarstermijn uit het Klimaatakkoord is bedoeld als een redelijke termijn. In de alledaagse praktijk blijkt dat het vastleggen van de 8-jaarstermijn lastig. Gesprekken aangaan en afspraken maken met grote vastgoedeigenaren, zoals woningcorporaties is nog wel te doen. Echter, het aangaan van gesprekken met individuele woningeigenaren in een wijk en met hen afspraken maken over een einddatum om van het aardgas af te gaan, blijkt een haast onmogelijke opgave.
De vraag is hoe gemeenten deze 8-jaarstermijn moeten duiden. We hebben deze vraag voorgelegd aan het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW).
Wat wordt verstaan onder de 8-jaarstermijn?
De 8-jaarstermijn is een redelijke termijn tussen het moment van vastlegging van de einddatum voor het aardgas in de wijk in het gemeentelijke uitvoeringsplan op wijkniveau (WUP) en het moment van daadwerkelijk beëindiging van de levering van aardgas in de wijk.
Wat zijn de voorwaarden voor het bepalen van een redelijke termijn?
De termijn is redelijk als rekening wordt gehouden met de omstandigheden in de betreffende wijk. Dat betekent, dat de termijn
- betrokkenen voldoende tijd biedt om zich voor te bereiden op de andere energievoorziening;
- ruimte biedt voor het meekoppelen met andere opgaven in de wijk binnen de gekozen termijn, bijvoorbeeld groot onderhoud door de woningcorporatie of het vervangen van de riolering in de wijk,
- niet langer is dan 8 jaar,
- door de gemeente in samenspraak met de andere betrokken partijen wordt bepaald, zoals gebouweigenaren en netbeheerders.
Wat zijn de juridische consequenties bij overschrijding van de 8-jaarstermijn?
Het Klimaatakkoord laat nog ruimte voor interpretatie over de 8-jaarstermijn een geeft geen antwoord op de vraag over de juridische consequenties. Deze termijn is meer een pragmatische dan een inhoudelijke, procesmatige keuze. Klimaatakkoord is geen wet, maar volgt wel uit de Klimaatwet (2019) en vaststellen afspraken Parijs in eerste kamer (2017). Uiterlijk in 2022 wordt – onder andere op basis van ervaringen in het Programma Aardgasvrije Wijken – bepaald of 8 jaar inderdaad de beste termijn is.
Afsluitrecht voor gemeenten en netbeheerders
Er is nog geen juridische basis voor de 8-jaarstermijn. Deze termijn is genoemd in gesprekken over het Klimaatakkoord in de context dat gemeenten of netbeheerders het mogelijke afsluitrecht zouden krijgen. Het afsluitrecht tot het verwijderen van de aardgasleiding in een specifiek gebied of het beëindigen van de levering van aardgas is nog niet vastgelegd. Eveneens is nog niet duidelijk of dit afsluitrecht er überhaupt komt. De 8-jaarstermijn zou hieraan gekoppeld moeten worden. Er is dus nog geen sprake van een juridische basis voor de 8-jaarstermijn, omdat een juridische basis voor het afsluitrecht ontbreekt.
Contactpersoon bij Nieuwe Energie Overijssel
Voor informatie over Aardgasvrije Wijken kun je terecht bij het Expertiseteam Gebouwde Omgeving van Nieuwe Energie Overijssel.
Meer informatie over de realisatie van aardgasvrije wijken
