Kennisartikelen

Van idee naar duurzame onderneming

Sinds 2019 ondersteunt het Supportteam Energie-Innovatie beginnende ondernemers die een innovatief idee voor een energieproduct of dienst hebben, in het traject van idee naar marktintroductie. De opgave van de energietransitie is complex en vraagt om versnelling, willen we de doelen gaan halen uit het klimaatakkoord. Innovaties en vernieuwingen zijn hierbij van cruciaal belang. Zij moeten er voor gaan zorgen dat er goed werkende, duurzame en betaalbare oplossingen komen voor de maatschappij.

Binnen het Supportteam van Nieuwe Energie Overijssel wordt met meerdere disciplines volop gewerkt om ideeën een stap verder te brengen. De leden Hans Scholten en Jaap de Boer, eigenaren van Energy Watch, brengen hun expertise binnen het team in op het gebied van haalbaarheid, zowel technisch als voor de businesscase. “Het is echt belangrijk om innovaties op waarde te schatten: innovaties zijn meer dan alleen een uitvinding en kunnen niet los worden gezien van succesvol vermarkten. Een ontdekking die nooit uit het laboratorium komt, blijft een uitvinding. Pas als een uitvinding in productie genomen wordt en waarde voor de onderneming en de maatschappij toevoegt, kan het een innovatie genoemd worden,“ aldus Hans Scholten.

Om een energie-initiatief succesvol te laten zijn is het van belang om een goed product/proces met goed werkende technologie, te combineren met een goede marktpropositie. Daarbij moet uiteindelijk ook de business case voor de klanten positief zijn. Voor startende en groeiende innovatieve bedrijven zijn dit vaak de belangrijkste uitdagingen. Het Supportteam van Nieuwe Energie Overijssel helpt ondernemers bij deze uitdagingen door te ondersteunen met een Energie Innovatie Scan.

Energie Innovatie Scan

De Energie Innovatie Scan is een inhoudelijke analyse van de techniek en de marktkansen van een energie-initiatief. Het doel is om een objectief beeld te krijgen van nut en noodzaak, de technische haalbaarheid en de kansrijkheid in de markt. Voor ondernemers geeft de scan inzicht en aanknopingspunten voor de vervolgstappen op weg naar een succesvol product of dienst.

De scan bestaat uit een aantal vaste elementen:

1. Voorbereiding:
   Deze fase omvat een vooranalyse van het concept op basis van beschikbare informatie van de initiatiefnemers, evenals andere informatie relevant voor validatie van het concept.
2. Interview met de initiatiefnemer(s):

In het interview wordt met de initiatiefnemer(s) ingegaan op de idee of concept. Het doel is om voldoende informatie te vergaren voor een eerste validatie van het innovatief concept.

3. Analyse:
   Het doel van de analyse is het in kaart brengen van de stand van zaken ten aanzien van de onderstaande deelonderwerpen, inclusief de kritieke succes- en faalfactoren.

• Impact in de markt – welk probleem los je op, voor wie en wat is je bijdrage?

Dit onderdeel geeft inzicht of een concept daadwerkelijk kans heeft in de markt en kan bijdragen aan energiebesparing en CO₂ reductie en in hoeverre dit gekwantificeerd kan worden. Relevante vragen hierbij zijn: wat is het doel en toegevoegde waarde voor de klant? Wie is de klant? Welk marktaandeel is realistisch? Wie is de concurrentie?

• Technology Readiness Level – is het in de praktijk bewezen?

Dit onderdeel probeert antwoord te geven op de vraag in hoeverre het concept is ontwikkeld. De technische ontwikkelstatus kan worden uitgedrukt in een Technology Readiness Level (TRL level). Aanvullend wordt antwoord gezocht op de vragen: welke technische problemen moeten overwonnen worden? Wat zijn de technische risico’s hierbij? Wat is de “Time-to-Market”?

• Positieve business case – kunnen jij en je klant er geld mee verdienen?

Een voorwaarde voor een succesvol initiatief is dat er vooruitzicht is op een gezonde businesscase voor de ondernemer en voor de klant. Andere belangrijke vragen zijn: is het concept geschikt voor scale-up & cost-down? Wat zijn de kosten van de concurrerende technologie? Wat is de marge?

• Urgentie / tijdsaspect – is het nu relevant of morgen?

In dit onderdeel wordt gekeken of het concept nu kan bijdragen aan de energietransitie, of pas in de toekomst. Sommige innovatieve ideeën richten zich op aannames en (verwachte) ontwikkelingen in de toekomst of zijn afhankelijk van technische doorbraken die nog plaats moeten vinden. Een voorbeeld hiervan is een product of dienst die mogelijk wordt als groene waterstof goedkoop en ruim voorhanden is. Het realiseren van deze essentiële randvoorwaarde ligt geheel buiten de scope van de onderneming.

4. Bespreking van de analyse & Go/NoGo beslissing:

In deze fase wordt de Energie Innovatie scan besproken in het startteam en worden de bevindingen eventueel gedeeld met het overkoepelende programma Nieuwe Energie Overijssel. Op basis van de bespreking wordt gekeken of het initiatief in aanmerking komt voor eventuele verdere ondersteuning vanuit de provincie en/of de kennispartners en welke ondersteuning daarbij passend is.

Ondersteuning

Deze ondersteuning van de MKB-er kan gericht zijn op werkzaamheden die typisch horen bij de “startup” fase van een initiatief, zoals bijvoorbeeld verdieping in de validatie van het concept, doorontwikkeling van het product/dienst of op het verder ontwikkelen van markt en bedrijf, of een combinatie van de voorgaande onderdelen. Een andere mogelijkheid is dat het initiatief in een meer volwassen fase verkeert en ondersteuning zou kunnen gebruiken die typisch behoort bij een “scale-up” fase van het initiatief.

Hans en Jaap  voeren de Energie Innovatie Scans uit bij de hulpvraag aan het Supportteam. Hun adviesbureau Energy Watch beschikt over jarenlange kennis, ervaring en inzichten, gericht op de combinaties van innovatieve energietechnologie én markt. De eventuele bedrijfsondersteuning wordt zoveel mogelijk verzorgd door partners binnen de alliantie Nieuwe Energie Overijssel. Deze ondersteuning kan bestaan uit nadere technische analyses en validatie door de kennispartners Hogeschool Saxion, Windesheim, Universiteit Twente. Zij brengen  hun kennis in het netwerk in, eventueel ook in combinatie met experts uit het bredere netwerk. “Ook is het mogelijk dat ondersteuning wordt geboden in het identificeren van passende subsidie instrumenten, het aantrekken van financiering of het opzetten van een samenwerkingsverband. Hiervoor werken we met ons Startteam samen met de regionale ontwikkelingsmaatschappij OostNL en het Energiefonds Overijssel. Het komt vaak voor dat de scan aanknopingspunten geeft voor doorontwikkeling en opschaling van het initiatief. Een vervolgtraject kan dan bijvoorbeeld gericht worden op productontwikkeling, business development of beide”, vertelt Jaap de Boer.

Supportteam

Het Supportteam is voortdurend op zoek naar Overijsselse start-ups, mkb-ers of combinaties van bedrijven, die we kunnen helpen om een volgende stap te zetten met hun innovatie om de energietransitie te versnellen. Ben jij op zoek naar dat duwtje in de rug om te kunnen versnellen? Neem dan contact op met Jesse Zwiers, tijdelijk coördinator van het Supportteam, js.zwiers@overijssel.nl  of 06 29684361