Kennisartikelen

‘Kom je niet verder dan een paar keer per jaar samen een borrel drinken? Begin dan niet aan duurzaamheidsvraagstukken. Zorg eerst dat je de basis van een bedrijventerrein op orde hebt: veiligheid, een goede infrastructuur en goed onderhouden bedrijfspanden.’ Als parkmanager heeft Mark van Mast behoorlijk wat ervaring met de organisatiekracht van bedrijventerreinen. ‘Kijk samen waar de schoen wringt en ga daarmee aan de slag. Met een collectieve aanpak krijg je veel gedaan.’ Met collectief bedoelt Mark niet alleen de samenwerking van bedrijven die op hetzelfde bedrijventerrein gevestigd zijn. Ook bedrijventerreinen kunnen met elkaar samenwerken.

Samenwerking bedrijventerreinen
Mark van Mast en zijn team beheren ruim 25 bedrijvenparken in Nederland. Zelf is hij parkmanager van Josink Es en Euregio Bedrijvenpark in Enschede. Het contact tussen alle bedrijventerreinen in de stad is goed. Sinds een jaar of drie komen de voorzitters ieder kwartaal bij elkaar om van elkaar te leren en te bespreken waarin ze samen kunnen optrekken. Mark: ‘Er zijn gemeenschappelijke uitdagingen, maar ieder bedrijventerrein neemt ergens het voortouw in. Het Havengebied onderzocht of het loonde om het groenonderhoud over te nemen van de gemeente. Josink Es richt zich met name op duurzame energie en de Marssteden is aan de slag gegaan met biodiversiteit. Waar het kan wordt samengewerkt. Zo past Euregio Bedrijvenpark de lessen toe van het Havengebied qua groenonderhoud. En krijgen de bomen, die vanwege leidingen in de grond niet in de Marssteden geplant konden worden, een plek op het terrein Josink Es.’

Mark van Mast

Verduurzamen de Marssteden
Toen MKB Nederland en Natuur en Milieu Overijssel op zoek waren naar drie bedrijventerreinen om te verduurzamen, stelde Mark van Mast Marssteden voor. ‘Een typisch jaren ’90 bedrijventerrein met een actief bestuur,’ aldus Mark. ‘Alle bedrijven zijn lid, er is een goede mix van kleine en grote kavels, er is weinig leegstand, er staan camera’s en de ligging aan de snelweg zorgt voor een goede ontsluiting. De basis was goed op orde, maar er was een slag te maken op het gebied van duurzaamheid.’

Kansen in kaart
‘We hebben allereerst een toekomstvisie gemaakt samen met de bedrijven en enkele werknemers. Gekeken naar de kansen in duurzaamheid en wat we gezamenlijk konden oppakken. Op Marssteden zijn veel bedrijven gevestigd die iets met duurzaamheid doen of kunnen. Een bouwbedrijf, een bedrijf dat in duurzame mobiliteit doet, een bedrijf dat wieken voor windmolens produceert. Kansen genoeg.’

Biodiversiteit
Een plan van aanpak was de volgende stap. Er werden twee thema’s gekozen waarmee Marssteden aan de slag ging, waarvan biodiversiteit er een is. Mark: ‘Hier kunnen we op korte termijn al winst behalen en een statement maken. Verder past het bij de wens van werknemers naar een inspirerende werkomgeving. We hebben allerlei inheemse soorten kruiden en bloemen ingeplant die mooi gaan bloeien. De gemeente nam de hoofdweg voor rekening en de bedrijven de entree. De bloemen en kruiden dragen niet alleen bij aan een aantrekkelijke werkomgeving, maar ook aan klimaatadaptatie.’

Collectieve inkoop zonnepanelen
Energie is een ander belangrijk thema waar Marssteden mee aan de slag is gegaan. ‘Vaak ontbreekt het bedrijven aan kennis, tijd of geld om bijvoorbeeld met zonnepanelen aan de slag te gaan. Door dit collectief op te pakken, is er meer mogelijk. Voor de Marssteden volgen we het voorbeeld van de Deventer bedrijventerreinen. Daar wordt collectief geïnvesteerd in zonnepanelen met behulp van een lening van een de provincie en eigen vermogen van een energieadviesbureau. Dit speciaal opgerichte Energiefonds regelt de financiële stromen de komende 15 jaar. De participerende bedrijven betalen aflossing en rente en worden door deze aanpak flink ontzorgd en kunnen in de meeste gevallen wat verdienen vanaf de eerste maand. Op het bedrijventerrein de Marssteden zijn al rond de vierduizend zonnepanelen op deze manier gerealiseerd. En als de pot van de provincie leeg is, dan gaan we op zoek naar andere partijen die tegen een lage rente willen financieren. Banken of een collectief van kleine bedrijven die op Marssteden zitten bijvoorbeeld. Het is een interessante businesscase waarmee rendement behaald wordt en waarmee je de CO2 footprint van je bedrijf kunt verkleinen. Zelfs als je zelf geen zonnepanelen kunt plaatsen.’

Bedrijventerreinen: de motor van elke gemeente
‘Bedrijven op een bedrijventerrein delen dezelfde infrastructuur en hebben veel gemeenschappelijke uitdagingen. Het loont om te kijken naar wat gezamenlijk opgepakt kan worden. Maar zoals ik in het begin al aangaf: zorg dat de basis op orde is en haak aan bij de actualiteit van een bedrijventerrein. Is dat een tekort aan goed personeel? Bespreek dan met elkaar wat je kunt doen om het bedrijventerrein aantrekkelijker te maken, zoals het realiseren van meer groen, lunchroutes en horeca op het terrein. En kijk hoe je duurzaamheid daaraan kunt koppelen, dat helpt je om steun te krijgen van de ondernemers en de overheid. Uiteindelijk zijn bedrijventerreinen de motor van een gemeente en hebben zowel de overheid als de bedrijven het belang om deze klaar te maken voor de toekomst.’