aanjagers

Het afgelopen jaar heeft het Expertiseteam Aardgasvrije wijken 134 adviesgesprekken gevoerd. Hiermee helpen we gemeenten bij het opstellen van hun transitievisie warmte en wijkuitvoeringsplannen. Eén van die gemeenten is Oldenzaal. Rogier Scholten, beleidsmedewerker duurzaamheid bij gemeente Oldenzaal, deelt zijn ervaringen.

Alternatieve technieken

‘We hadden eerst de transitievisie warmte opgesteld. Dit hebben we in Noordoost Twente samen gedaan. In Noordoost Twente werken we samen met vier gemeenten, Oldenzaal, Tubbergen, Losser en Dinkelland. Elke gemeenteraad heeft wel de eigen transitievisie warmte vastgesteld. Vanuit daar kwam De Thij naar voren als eerste wijk om een wijkuitvoeringsplan (WUP) voor te maken.’ vertelt Rogier.

Per wijk zijn de beste alternatieve technieken onderzocht. Het uitgangspunt hierbij is dat de kosten beheersbaar blijven en voor iedereen betaalbaar zijn. Mogelijke alternatieven voor aardgas in De Thij zijn bijvoorbeeld:

• een regionaal warmtenet
• een (hybride) warmtepomp
• groengas of waterstof

Meer hierover lees je hier. 

Concrete vragen en sparren

Vanuit de provincie krijgen gemeenten een subsidie om het wijkuitvoeringsplan ook echt uit te voeren. Oscar Jansen van het Expertiseteam Aardgasvrije wijken kwam vrij aan het begin om de hoek kijken. Hij heeft een kennismakingsgesprek gehad met alle projectleiders van de WUP in Noordoost Twente. ‘In het begin was ik persoonlijk wat terughoudend.’ vertelt Rogier. ‘Ik zag er zelf eerst de meerwaarde niet van in. Ik gebruikte Oscars expertise vooral voor concrete vragen. Hoe zit het bijvoorbeeld met de 8-jaar termijn waarin de wijken aardgasvrij moeten zijn? Dat zocht Oscar dan voor mij uit. Het echte sparren kwam pas later bij mij. Je loopt tegen dilemma’s aan waar meerdere goede antwoorden op mogelijk zijn. Bijvoorbeeld: wat is een gedragen plan? Daar kun je van alles bij verzinnen. Daar heeft Oscar ons goed bij geholpen, om daar een definitie voor te vinden. En die hebben we vervolgens toegepast in heel Noordoost Twente.’

Kenniskringen

Een ander onderdeel wat het Expertiseteam Aardgasvrije wijken organiseert, zijn kenniskringen. Hierin worden projectleiders van gemeenten samengebracht om te kunnen sparren over waar ze tegenaan lopen. Rogier: ‘Oscar bracht ons ook in contact met andere gemeenten die ook bezig waren met wijkuitvoeringsplannen. Sommigen al een heel stuk verder, sommige net gestart. Dan is het heel fijn om even te sparren: hoe doen jullie dit en hoe doen wij dat? Vaak kom je er achter dat je tegen dezelfde dingen aanloopt en vergelijkbare antwoorden op problemen hebben. Ook al is de situatie anders, de wijk anders en zijn de omstandigheden anders, je kunt echt wel met elkaar sparren over jouw obstakels. Je werkt allemaal naar hetzelfde doel toe.’

Inwoners betrekken

Nadat Noordoost Twente had vastgesteld wat een gedragen plan was, moest het ook nog een gedragen plan worden. Hiervoor betrokken ze de inwoners al in een vroeg stadium. ‘Het eerste moment dat wij de inwoners erbij gingen betrekken, was toen we een brief gingen sturen naar alle inwoners van de wijk. Daarbij zat ook een uitnodiging voor een webinar. Het was aan het begin van de coronacrisis, dus best spannend om dan als eerste een webinar te organiseren. achteraf denk ik dat het ons geholpen heeft. Het webinar is goed bezocht en nog veel terug gekeken. Hierdoor hebben we meer inwoners bereikt dan wanneer we een fysieke informatieavond hadden gehouden.’ aldus Rogier.

Participatie op een andere manier benaderen

Maar ze wilden graag meer doen dan alleen informeren. ‘Je komt op een punt dat het technisch allemaal wel losloopt. Je weet wat het ongeveer gaat kosten, je weet de impact voor de netcapaciteit etc. Alleen is het nog niet een gedragen plan, de inwoners weten er nog niet genoeg van.’ vertelt Rogier. ‘Wij hebben ervoor gekozen om het technische stuk af te ronden, aan het einde van het jaar gaan we de WUP vaststellen. Daarna nemen we ruim de tijd om met inwoners aan de slag te gaan. Hiervoor heeft Oscar ons in contact gebracht met Studio Vers Bestuur om te kijken naar een andere manier van participatie. Je kunt als gemeente wel zeggen dat je meer wilt doen op participatie, maar dan kom je weer met dezelfde dingen. Nog een brief sturen, nog een informatiebijeenkomst enzovoorts. Maar als je echt verder wilt, moet je het op een andere manier benaderen. En daarbij hoop ik dat Studio Vers Bestuur ons kan helpen.’

Einddoel

‘Ik hoop dat de inwoners van De Thij over twee tot drie jaar allemaal weten wat er staat te gebeuren, dat ze hebben kunnen meedenken, dat iedereen er bij betrokken is en dat we het samen gaan uitvoeren. Dat zou het ideale plaatje zijn.’ aldus Rogier.

Tip voor als je nog aan de slag gaat

Rogier heeft ook nog een goede tip voor als je nog aan de slag moet met een WUP in jouw gemeente. ‘Haal van te voren een duidelijke casus op in de gemeenteraad. Zorg voor duidelijke kaders, vraag door op wat ze bedoelen met participatie en communicatie. En waar op de participatieladder ze willen zitten. Dat heeft namelijk ook consequenties voor de rol van de gemeenteraad. Het technische verhaal loopt wel los, een rapport van een bureau heb je in anderhalve maand. Het stuk over participatie kost het meeste tijd en energie.’ aldus Rogier.

Ook benieuwd wat het Expertiseteam voor jouw gemeente kan betekenen?

Voor informatie over aardgasvrije wijken kun je terecht bij het Expertiseteam Gebouwde Omgeving van Nieuwe Energie Overijssel.