Kennisartikelen

#1 interview Freek Kranen- Pioneering

Onderzoek ‘Regional Energy Transition as Systemic Integration’ (RETSI)

In het RETSI project ontwikkelen onderzoekers van de Universiteit Twente samen met lokale en regionale partners een integraal perspectief op de uitdagingen van de energietransitie om deze te versnellen. Bunyod Holmatov en Beau Warbroek hebben contact gelegd met Overijsselse partijen om te inventariseren op welke vlakken vraagstukken liggen en hoe je ervoor kan zorgen dat de oplossingen die ze formuleren voor een integrale aanpak hout snijden in de praktijk. Freek Kranen, adviseur Energietransitie bij Pioneering was een van de eerste geïnterviewden.

Wat is de rol van stichting Pioneering binnen de energietransitie?

Stichting Pioneering is een innovatieplatform dat een brug slaat tussen overheid, bouwsector, woningcorporaties en kennisinstellingen. Onze doelstelling is om de transitie naar een duurzame, groene bouweconomie te versterken en te versnellen. Deze brede sociaal-economische transitie verloopt via verschillende sporen, waaronder digitalisering, water en klimaat, circulariteit en energietransitie. Wij proberen als innovatieplatform deze transities te versnellen door het stimuleren van innovaties het organiseren van sector-overstijgende samenwerkingsvormen, de ontwikkeling van nieuwe businessmodellen en het organiseren van debatten.

Waar zie je potentie voor een integrale aanpak van de energietransitie?

Ik zie een aantal mogelijkheden. Op ruimtelijk en energiesysteemniveau is de energietransitie goed te combineren met mobiliteit. Zo kunnen elektrische auto’s fungeren als energieopslagmedium, zeker als deze op een logische wijze worden ingepast in de wijken. Het delen van auto’s kan een belangrijke rol spelen in het verminderen van de parkeerdruk in steden, wat meer ruimte kan bieden voor groene en blauwe infrastructuur.
Een andere belangrijke ontwikkeling die ik zie is de opkomst van energielandschappen. Dit zijn gebieden waarbinnen energieproductie, energieopslag, , duurzame mobiliteit, circulaire economie en landschapsarchitectuur zich organisch en in onderlinge samenhang ontwikkelen. Deze vorm van gebiedsontwikkeling kan plaatsvinden in stedelijke wijken, op bedrijventerreinen of in het landelijk gebied. Een mooi voorbeeld hiervan is het onlangs mogelijk gemaakte circulair energielandschap in de gemeente Staphorst.

Wat belemmert een integrale aanpak van de energietransitie?

Bij integrale en langlopende projecten zoals een wijkaanpak, zie je dat een veelheid aan belangen en financiële stromen en bij elkaar komen in één gebied. Het is een uitdaging om de planningen van riool- en wegenonderhoud, beheer en onderhoud van energienetwerken, woningrenovaties door corporaties en het onderhoud van de publieke ruimte bij elkaar te brengen en te verenigen in één investeringsprogramma op gebiedsniveau. Voor betrokken partijen is het een uitdaging om hier flexibiliteit in te vinden.

Daarnaast is er altijd sprake van een institutionele context van specifieke wetten en regels die bepalend is voor het handelingsperspectief van de betrokken partijen, individueel en als collectief. Daarnaast zijn organisaties veelal gebonden aan een eigen werkwijze, een organisatiecultuur. Oftewel: ze zijn institutioneel gebonden. Een mogelijke oplossingsrichting kan zijn om meer flexibiliteit te creëren door bewust los te komen van de limiterende institutionele context, bijvoorbeeld door het inrichten van een field lab-omgeving waarbij vrij(er) geëxperimenteerd kan worden met nieuwe ideeën en oplossingen.